" XIV. Louis döneminde, helenistik olmuştuk, şimdi ise oryantalistiz. Bir adım atıldı. Dipsiz bir kuyu olan Asya'yı, sayısız akıl, hiç, aynı anda, bu kadar irdelememişti."
Victor Hugo - "Les Orientales" (1829)
Saint Benoît Lisesi'nin geleneksel Frankofoni Festivali, Fransa'nın İstanbul Başkonsolosu Sayın Bertrand Buchwalter ve Dünya Konsoloslar Federasyonu Başkanı Sayın Aykut Eken'in katıldığı "Frankofon bir Bakışla: Türköri ve Oryantalizm" adlı ses getiren sergiyle görkemli bir açılış yaptı.
Victor Hugo'nun cümlesiyle : "Dipsiz bir kuyu olan Asya'yı, sayısız akıl, hiç, aynı anda, bu kadar irdelememişti"... Sergiye katılanlar, Sayın Erol Makzume'nin nadiren sergilenen koleksiyonunda, dipsiz kuyu Asya'ya farklı bakış açıları getiren eserlere hayran kaldılar. Sergide ilk defa, farklı bir döneme ait 40 ressamın 50 tablosu sergilendi...
Doğu, büyülüyor, ilham veriyor ve cezbediyor…
Türk hayranlığını veya Oryantalizmi incelerken, aslında egzotizm ve “Öteki”nin değişik olduğunun üzerinde durmak gerekir, çünkü Doğu, farklılığı ve ince zevk anlayışıyla dönemi etkisi altına almıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun egzotizmi, XVIII. yüzyıla kadar büyüsünü ve çekiciliğini sürdürür ve XIX. yüzyılda yerini, yavaş yavaş, Oryantalizme bırakır. “Doğunun olgularını”, başka bir deyişle Doğu dil ve uygarıklarını inceleyen oryantalistlerin oluşturdukları “oryantalizm” bilimi 1830’larda ortaya çıkar. 1846’dan sonra, anlamı biraz daha genişleyerek bir “doğu zevki” kavramına dönüşür, bu da, egzotizmin özel bir türünü belirler. Doğu, artık sadece bir coğrafi bölge değil, frankofon edebiyatı ve resim sanatını etkisi altına alan ve onlara esin kaynağı olan bir anlayıştır.
Türköri’nin yayılmasına katkıda bulunan unsurlar
“Türköri”nin yayılmasına katkısı olan unsurların sayısı çok, hatta şaşırtıcı : lokum, nargile, çubuk, tütün, Türk hamamı, avlu, peşkir, kavuk-serpuş, Osmanlı Rumi (nar, lale motifleri), Avrupalıların “sorbet” olarak tanımladıkları şerbet, sofa-divan, gümüş toka ve kemer, takunya, moher türü yün, minyatür, portrecilik, İznik seramikleri, Osmanlı şadırvanları, çiçek motifli Bursa çatma ipekler, ebru sanatı ve sarmalar*. Egzotik ve gizemli doğudan ulaşan Osmanlı kültürünün bu unsurları Avrupalılar için yeni bir akım oluşturuyor, merak ve hayranlık uyandırıyordu.
*Philippa Scott , Turqueries, sayfalar 12-19 , 2001 Thames & Hudson Ltd.- Londra.
“Diğeri”ni sorgulayan görkemli bir sergi
Sayın Erol Makzume’nin koleksiyonunun, görkemli tablolarının bir bölümü sanatseverlerle ilk defa buluştu ! Eserlerin tamamı Fransız asıllı ya da Fransızcayı günlük yaşamlarında kullanan frankofon sanatçılar tarafından yapılmıştır. Çarpıcı bir Batı-Doğu karışımı, “Öteki”ni gerçek bir şekilde tanımak…
Okul Müdürü, Sayın Pierre Gentric’in belirttiği gibi : “Batı, Doğu’yu hayal etmektedir ! Doğu, bir yaratıcılık dünyasına dönüşmüştür. Lynne Thornton : “Birçok yolcu ve sanatçı, Doğu’yu kendi romantizm düşlerine göre süslemeye devam ediyordu.” şeklinde çok doğru bir ifade kullanır. “Diğeri”nin portresinde sunmaya çalıştığımız aslında bizim imgemizin bir tamamlayıcısı veya bir karikatürüdür. “Diğeri”ne bakarak, kimliğimizi doğrularız.” Oryantalist hayal gücü, kendi kimliğini aramakta olan batılı düşünce tarafından tasarlanan ve yayılan eserler ile kendini göstermektedir.
Fransa Başkonsolosluğu’nun Yüksek Himayelerinde ve Dünya Konsoloslar Federasyonu iş birliğiyle
Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu, Sayın Bertrand Buchwalter ve Fas’ın İstanbul Başkonsolosu, Sayın M’hamed Ifriquine gibi değerli katılımcıları ağırlamak Saint Benoît Lisesi’nin “La Galerie” salonu için gerçek bir onur oldu. Dünya Konsoloslar Federasyonu Başkanı Sayın Aykut Eken de meslektaşı, İstanbul’un Guyana Cumhuriyeti fahri konsolosu, Sayın Erol Makzume’nin yanında olmaktan mutlu olduğunu belirtti. Sayın Aykut Eken’i ve sergiye katılan birçok fahri konsolosu aramızda görmek bizlere şeref verdi.
Her konuğa bir sergi kataloğu
Sergi açılışına gelen her ziyaretçiye, sergideki eserleri ve bu eserlerin ressamlarını tanıtan bir katalog armağan edildi. Bu katalog, Sayın Erol Makzume’in bir önceki sergi kataloğunun devamı niteliğindedir : “Pierre Loti ve Hasan Silüetleri”
Basında…
Erol Makzume – Biyografi
Deniz ve kara taşımacılığı yapan aile şirketinin yönetim kurulu üyesidir. Ayrıca Türkiye’de Guyana Cumhuriyeti fahri konsolosluğu görevini yürütmektedir. 1980 yılından bu yana, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, 19. yüzyıl Avrupalı oryantalist seyyah ressamlarla ilgili araştırmalar yapmaktadır.
“Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Saraylar Daire Başkanlığı”’nda sergi koordinatörü olarak 2004-2007 yılları arasında Dolmabahçe Sarayı’nda ve İtalya’da, Fausto Zonaro ve Leonardo de Mango’nun retrospektif sergilerinde yer aldı. Daha sonra 2006’da Abudabi’de “Osmanlı Saray Koleksiyonundan”, Dolmabahçe Sarayında “Osmanlı Sarayı’nda Oryantalistler” ve 2007’de, tekrar Dolmabahçe Sarayı’nda, “Osmanlı Topraklarında İtalyan Oryantalistler” sergilerini düzenledi.
“Frankofon bir bakışla : Türköri ve Oryantalizm” adlı sergi
5 Nisan 2018 tarihine kadar, saat 15:30-18:00 arası,
ziyaretçilere açık olacaktır (pazar günleri hariç)
Galeri
