5. Fen Festivali kapsamında, Lise 4'ten 6 Fen öğrencimiz, Fake News (Sahte Haberler) ile ilgili bir atölye düzenlemek için çalışmalar gerçekleştirdi. Bu öğrencilerimiz, sahte bilgilendirme teknikleri ile ilgili uyarılarda bulunmayı hedefleyen atölyelerini hazırlık öğrencilerine sundu. Çalışmanın merkezinde öğrencinin yer aldığı projede, büyükler, küçüklere sahte haberler ile ilgili nasıl dikkatli olmaları gerektiği anlatıldı.
Fake News nedir?
Sahte haber anlamına gelen Fake News, okuyucuyu yanıltmak için yazılmış olan haberdir. Fransızca’da “infox” olarak adlandırılan bu haber türü, aldatıcı niteliktedir. Ayrıca, geleneksel medya veya sosyal medyaya başvurarak, okuyucuya yanlış bilgi verme eğiliminde olup onu yanlış yönlendirmesini sağlamaktadır.
Bu sahte haberlerin bazıları, okuyucuyu yanıltmaya veya okuyucunun bir konu hakkındaki düşüncesini etkilemeye çalışmaktadır. Bu tür haberlerin bazıları ise, göz alıcı bir başlık atarak ve haberin içeriğini tamamen uydurarak İnternet sitesinin ziyaretçi sayısını artırmayı hedefliyor.
Bu pedagojik atölyeyi neden hazırlık sınıfı öğrencilerine yapıyoruz?
Bu atölye, güncel ve gerekli bir eğitim çalışması kapsamında yer alıyor. Bu çalışma, öğrencilerin eleştirel bakış açısını geliştirmeyi ve doğruluğunu kontrol etmedikleri bir haberi yayınlayarak tehlikeli bir durumda kalacakaları konusunda farkındalık sağlıyor.
Hazırlık öğrencileri, sosyal medya ile ve onun aracılığıyla yaşayan ergenlerdir. Bu nedenle, hazırlık öğrencileri, sosyal medyanın kötü sonuçları ile ilgili farkındalık yaratmamız gereken hedef kitleyi temsil ediyor. Dikkatli ve temkinli Dijital Vatandaşlar yetiştirmek istiyoruz ki kendilerini bu tür süreçlerden koruyabilsinler. Ayrıca, atölye, öğrencilerin doğru sorular sormasına fırsat verdi:
Bana ulaşan bu bilgi nereden geliyor? Amacı nedir? Güvenilir bir kaynaktan geliyor mu? Ciddi, bilinen bir medyadan mı geliyor?
Atölyemizi, 3 aşamada gerçekleştik:
Video – fotoğraf sunumu
Lise 4 öğrencileri, kaynak araştırmasını gerçekleştirdikten sonra, bunları hazırlık sınıfı öğrencilerine sundular, sonrasında, hazırlık öğrencilerinden bir belge yorumlamalarını ve “Bu, sizin için sahte bir haber mi?” sorusunu yanıtlamalarını istediler.
Öğrencilerin cevapları birbirinden farklıydı ve yorumları daha çok belgenin grafik (renkler, arka fon…) ve duygusal boyutunu ele alıyordu. Sahte bir haberin özünde, ergenleri farklı bir hassasiyetle etkileyecek olan iğrenme, empati, korku gibi duyguların ortaya çıkarmasıdır. Bu nedenledir ki, öğrenciler, soruyu yanıtlamakta genel anlamda zorlandı…
Lise 4 öğrencilerinin eşliğinde, küçük gruplar halinde düzenlenen araştırma çalışması
Bu etapta, öğrencilerimiz, L4 öğrencilerinin eşliğinde, iki gruba ayrıldı… Öğrenciler, “Bir bilgiyi paylaşmadan önce nasıl kontrol edebiliriz?” sorusunu yanıtlayabilmek için doğru bilgileri tespit etmeyi sağlayacak araştırma yöntemleri geliştirme şansı yakaladılar.
Bu soruyu yanıtlayabilmek için, öğrenciler, bilginin kaynağını sorgulayıp, bilgileri ayırt etmeyi, karşılaştırmayı ve farklı olan birkaç belgeyi birbirine ilişkilendirmeyi öğrendi.
Sonuçlar ile ilgili konuşma
Lise 4 öğrencileri, hazırlık sınıfı öğrencilerinden yaptıkları araştırmanın sonuçlarını özetlemelerini istedi. Bu çalışma esnasında, hazırlık öğrencileri, bir belgenin doğru olduğunu gösteren unsurlar bulsalar da, bu belgenin yine de yanlış olabileceğini fark etti.
“Peki, bu bilgiyi paylaşır mıydınız?”
Öğrenciler, bu bilgide, uygunsuz içeriklerin ve davranışların olduğunu kabul etti. Artık öğrencilerimiz, bilgilerden etkilenmemek için gerekli bilgi birikimine sahipler. Değinilen bu son konu, önemli bir konu. Bir sahte haberin yayılmasına katkıda bulunabileceklerini ve yaydıkları haberin ciddi olsun ve olmasın her zaman bazı sonuçlar doğurabileceğini fark ettiler.
Bu atölyeyi düzenleyen ve yöneten Irmak, Nazlı, Aşkın, Nazlı, Beliz ve Ruya adlı 6 Lise 4 öğrencimize teşekkür ederiz. Yaptıkları çalışmalar sayesinde, medya ile ilgili tehlikeler ve sosyal medya kullanımı konusunda hazırlık öğrencilerinde farkındalık yaratmayı başardılar.
Öğrencilerin izlenimleri
Idil: “Güzeldi, gördüğüm her şeye inanmamam gerektiğini öğrendim. Her seferinde kontrol etmem gerekiyor. Bu fake news’ler ilgi görüyor çünkü bizi korkutuyor, hassas olduğumuz için de bunu arkadaşlarımızla paylaşmak istiyoruz.“
Selim: “Bir İnternet sitesinin adını öğrendim, ama bir Fake News olduğunu biliyordum ve daha önce bir fotoğrafı kontrol etmiştim.“
Melisa: “Bir fake news tehlikeli olabilir çünkü istemeden, insanların, ailelerinin canını acıtabilir… Lise 4 öğrencileri bizleri etkiledi, güzel konuştular ve bu atölye için iyi çalıştılar.“
Galeri
